زلزله

به مناسبت 5 دی روز ملی ایمنی در برابر زلزله مقاله زلزله را از جلد پانزدهم فرهنگنامه انتخاب کردیم.

زلزله (زمین لرزه) لرزش یا تکان بخشی از لایه های زمین است که در اثر عبور امواج ناشی از شکستگی یا حرکت ناگهانی لایه های سنگی به وجود می آید. انرژی انباشته شده در سنگهای لایه های زمین، که در اثر فرایندهای ساختمانی مانند چین خوردگیها، آتشفشانها و گسلها ایجاد شده اند، به طور ناگهانی آزاد می شوند و امواج زلزله را به وجود می آورند. امواج زمین لرزه باعث لرزش زمین، ایجاد گسل، زمین لغزش، سونامی (تسونامی)، تخریب ساختمانها و پدیده های دیگر می شوند. بزرگی زلزله را با مقیاس ریشتر می سنجند. خرابی حاصل از زلزله به محل کانون، مدت زمان، بزرگی، جهت موج زلزله، جنس زمین و کیفیت بنا ها بستگی دارد. زمان وقوع زلزله تاکنون قابل پیش بینی نبوده است، اما رعایت اصول ایمنی در طراحی و ساختن بناها و توجه به هشدارها می تواند از شدت تخریب و زیان زلزله بکاهد.