گزارش سی و هفتمین کنگره بین المللی ادبیات کودکان

IBBY                                                                                                                                                                                      روسیه، مسکو (12-10 سپتامبر 2021)

دفتر بین المللی کتاب برای نسل جوان (IBBY) هر دو سال یک بار کنگره ادبیات کودکان را به میزبانی یکی از شعبه های ملی برگزار می کند. سی و هفتمین کنگره بین المللی ادبیات کودکان که قرار بود در روزهای 7 – 5 سپتامبر سال 2020 در مسکو برگزار شود، به دلیل پاندومی کرونا با یک سال تاخیر در تاریخ 19 تا 21 شهریور 1400 (12- 10سپتامبر 2021) در مسکو برگزار شد. افرادی که به هر دلیلی امکان سفر به مسکو را نداشتند. توانستند که در تمامی جلسه‌ها با پلاتفرم کنگره به صورت آنلاین متصل شده و حضور مجازی داشته باشند. این دستورالعمل شامل سخنرانان کلیدی و سایر سخنرانان شرکت‌کننده جهت ارائه مقاله حضوری و آنلاین نیز انجام شد.

در سال 2021 ، روسیه برای اولین بار میزبان کنگره جهانی IBBY شد .در کنگره مسکو بیش از 200 سخنران از 52 کشور جهان برای کتاب های کودکان گرد هم آمدند. نمایندگان 28 ایالت شخصاً به مسکو آمدند. نمایندگانی از کشورهایی همچون : آرژانتین، آمریکا، اسپانیا، انگلیس، استرالیا، ایران ، برزیل، بلژیک، ترکیه ،چین، سوئیس ، کانادا، لبنان ، مصر، هلند، هند، و سایر کشورها در کنگره شرکت کرده بودند. سخنرانان شرکت کننده در کنگره به عنوان نویسندگان، مترجمان، تصویرگران، ناشران، متخصصان ادبیات کودکان و خواندن دوران کودکی حضور داشتند.

موضوع اصلی کنگره

موضوع اصلی سی و هفتمین کنگره بین المللی ادبیات کودکان((IBBY «جهانِ بزرگِ شگفت انگیز از منظر کتاب‌های کودکان: ادبیات ملی و بین المللی- نقش، ارزش و تاثیر آن بر خوانندگان جوان در کشورهای مختلف» بود. این موضوع کلی به هشت محور موضوعی مختلف تقسیم شده است:

1. جامعه شناسی، انسان شناسی و روانشناسی خواندن کودکان

2. چگونه داستان بگوییم

3. جهان مدرن و دنیای آینده. ادبیات (غیر داستانی) مستند برای کودکان و نوجوانان

4. دنیای بصری کتاب های کودکان

5. ادبیات قومی و چند زبانه . ادبیات کودکان به زبان های ملی.

6. فعالیت ها و پروژه های ترویج خواندن میان کودکان و بزرگسالان (فعالیت هایی مشترک

با موزه ها، کتابخانه ها ، ناشران، تئاترها و سایر موسسات فرهنگی)

7. ترجمه ادبی ادبیات کودکان،

8. تاریخ ادبیات کودکان. نقد کتاب های کودک

         IBBY مراسم افتتاحیه سی و هفتمین کنگره

روز 10 سپتامبر ساعت 11:30-10 به وقت مسکو مراسم افتتاحیه سی و هفتمین کنگره جهانی شورای بین المللی کتاب کودک در موزه دولتی هنرهای زیبای پوشکین A.S. با بیش از 200 شرکت کننده از 52 کشور جهان که گرد هم آمده بودند افتتاح شد. این مراسم بر روی بستر آنلاین کنگره پخش شده است.

مراسم افتتاحیه سی و هفتمین کنگره بین المللی ادبیات کودکان 2021

در روز افتتاحیه مراسم کنگره نمایندگان و شخصیت های علمی، فرهنگی و اجتماعی از روسیه و کشورهای مختلف جهان حضور داشتند.

در طی مراسم افتتاحیه کنگره، ولادیمیر پوتین پیام خوشامدگویی به شرکت کنندگان و مهمانان کنگره ارسال کرد. این پیام توسط ولادیمیر تولستوی ، مشاور رئیس جمهور فدراسیون روسیه در امور فرهنگی خوانده شد. ولادیمیر پوتین در پیامش اشاره به این نکته کرد: این واقعیت که در چنین زمانهای سختی، یک کنگره بین‌المللی کامل و بزرگ در مسکو به کتابهای کودکان اختصاص داده شده است، به خودی خود یک رویداد بزرگ و بسیار مهم است.

مراسم افتتاحیه سی و هفتمین کنگره جهانی شورای بین المللی کتاب کودکان در موزه دولتی هنرهای زیبای پوشکین برگزار شد. در اولین روز کنگره در موزه دولتی پوشکین A.S. میزبان جلسات عمومی با سخنرانی سخنرانان اصلی کنگره و میز گردهای مختلف، برای شرکت کنندگان به نظر جالب بوده است.

در کنگره شرکت کنندگان به صورت آنلاین و آفلاین حضور داشتند. آنها توانستند از طریق فضای مجازی (پلاتفرم کنگره) شاهد ارائه سخنرانان کلیدی ،سخنرانی پژوهشگران و ارائه مقالات در نسشت های موضوعی کنگره بودند.

در روز مراسم افتتاحیه ، سخنرانی سخنرانان کلیدی و ارائه دهندگان مقالات (آنلاین و حضوری) در سه روز کنگره به زبان‌های انگلیسی، اسپانیایی و روسی و برای اولین بار به زبان‌های عربی و چینی به صورت ترجمه هم زمان گفته شده است.

در اولین روز افتتاحیه سخنرانان اصلی کنگره از کشورهای مختلف آرژانتین، آلمان ، انگلیس ، ایران ،برزیل، بلژیک، چین، روسیه، کامرون سخنرانی کوتاهی کردند.

از ایران خانم زهره قائینی، مدیر موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان در ایران ، یکی از اعضای کمیته اجرایی شورای بین المللی کتاب های کودکان ، برنده جایزه ایبی- آساهی( (IBBY-ASAHI است. سخنرانی با موضوع «زنان در جوامع محروم باعث تغییر سرنوشت کودکان در خطر می شوند» ارائه کردند. او همچنین در پنل گفت وگویی در باره ی پروژه های ترویج خواندن با حضور متخصصان بین المللی ادبیات کودکان و نوجوانان شرکت کرده و در مورد طرح « با من بخوان» صحبت کردند.

دومین روز کنگره با حضور متخصصان و سخنرانان شرکت کننده از کشورهای مختلف جهان، ارائه مقالات به صورت آنلاین (با متصل به پلاتفرم کنگره) و حضوری آغاز شد. ارائه مقالات به تفکیک محورهای موضوعی کنگره در هشت سالن مجزا در کتابخانه دولتی کودکان روسیه برگزار شد.

شرکت کنندگان ایرانی در کنگره

پژوهشگران از ایران در سه روز کنگره به صورت آنلاین و حضوری شرکت کرده و مقاله ها و پوستر خود را ارائه کردند:

– مقایسه کتاب‌های مرجع کودکان در ایران با کشورهای دیگر (دکتر محسن حاجی‌زین العابدینی، آزادمهر دانش فاطمیه/ ارائه حضوری)

– عاملیت مترجم در ترجمه ی کلمه های تازه وضع شده/ بازی با کلمات: چگونه BFG به غول بزرگ مهربان تبدیل می شود(بهار اشراق/ ارائه آنلاین)

– طرح کلی از شیوه ی قصه گویی صمدبهرنگی (حسام حسین زاده/ ارائه آنلاین)

– مشاهده و تحلیل مفهوم «دیگری» در فرهنگنامه کودکان و نوجوانان ( آزادمهر دانش فاطمیه، دکتر محسن حاجی زین العابدینی/ ارائه آنلاین)

– اعتبارسنجی دایره‌المعارف‌های کودکان و نوجوانان: تجزیه و تحلیل وضعیت در ایران( آزادمهر دانش فاطمیه، دکتر محسن حاجی زین العابدینی/ ارائه پوستر/ آنلاین)

اهدا جوایز مختلف کنگره

در طی روزهای دوم و سوم کنگره مراسم اهدای جوایز از آثار و معرفی نامزدهای جایزه‌ی هانس کریستین اندرسن ۲۰۲۰، دیپلم فهرست افتخارIBBY ، آثار برندگان جایزه ایبی- آساهی 2020، آثار برندگان دوسالانه‌ی تصویرگری براتسیلاوا،IBIB 2019) ) و مروج برتر « جایزه ایبی- من می‌خوانم» (IBBY-iRead ) برگزار شد.

در مراسم اهدای برنده جایزه ترویج خواندن آساهی- ایبی (IBBY-Asahi 2020)،به کاسا کونا کوانتروس (Casa Cuna Cuenteros ) از کشور آرژانتین، بوئنوس آیرس اهدا شد.

روز دوم کنگره 20 شهریور (11 سپتامبر 2021) ، کتابخانه دولتی کودکان روسیه مراسم اعطای دیپلم فهرست افتخار IBBY را برگزار کرد. این لیست در نمایشگاه کتاب کودکان بولونیا در سال 2021 اعلام شد. این دیپلم در 37 امین کنگره جهانی IBBY به برندگان اهدا شد.

کسانی که در سالن کنسرت کتابخانه دولتی کودکان روسیه جمع شده بودند ، توانستند با همه کتابهای فهرست افتخار IBBY ارائه شده را مشاهده کنند. اعطای دیپلم بعداً انجام شد. این دیپلم شخصاً به سماح ابوبکر عزت ، نویسنده از مصر ، هنرمند روسی اولگا مونینا ، مترجمان دانیل گونزالز-مونیز از کاستاریکا ، ژائو گیمارس از برزیل ، اولگا دربوت و اولگا واسیلیوا از روسیه و ایوان پیلکین از مولداوی اهدا شد.

نمایندگان به صورت حضوری در سی و هفتمین کنگره جهانی IBBY شرکت کردند. دیپلم و لوح کسانی که نتوانستند به مراسم بیایند ، توسط نمایندگان بخش های ملی IBBY دریافت شد و تعدادی از الواح هم به دفاتر بین المللی ارسال خواهد شد.

کمیته جوایز شورای کتاب کودک، از میان آثار برگزیده در دو دوره گذشته، کتابهای زیر را برای قرار گرفتن در فهرست افتخار دفتر بین المللی کتاب برای نسل جوان سال 2020 معرفی کرده که به شرح زیر می باشد:

– بخش ترجمه: «همه آنها یک گربه دیدند» مترجم کیوان عبیدی آشتیانی، انتشارات فاطمی، کتاب طوطی

– بخش تالیف: «سایه هیولا» نوشته عباس جهانگیریان، انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان

– بخش تصویر: «چتری با پروانه های سفید» نویسنده فرهاد حسن زاده، تصویرگر غزاله بیگدلو. انتشارات فاطمی،کتاب طوطی

در دومین روز کنگره جایزه هانس کریستین اندرسن به برندگان در خانه پاشکوف مسکو اهدا شد.

«ژاکلین وودسون» نویسنده از کشور آمریکا و «آلبرتینه» تصویرگر از کشور سوئیس، برنده جایزه هانس کریستین اندرسن سال 2020 IBBY شدند. جنیفر پالمر ، معاون مشاور امور خارجه سفارت آمریکا ، جایزه نویسنده آمریکایی را دریافت کرد.

از سوی شورای کتاب کودک فرهاد حسن زاده و فرشید شفیعی نامزدهای ایرانی جایزه هانس کریستین اندرسن (نوبل کوچک) سال 2020 بودند. به طوری که نام فرهاد حسن زاده در کنار ماریا کریستینا راموس (آرژانتین)، بارت مویرت(بلژیک)، مَری اودِ موغای (فرانسه)، پیتر اسوتینا (اسلوانی) و ژاکلین وودسون (امریکا) در فهرست نامزدهای نهایی این جایزه قرار داشت.

در سومین روز کنگره برای اولین بار، مروج برتر «جایزه ایبی- من می خوانم» (IBBY-iRead) در سی و هفتمین کنگره شورای بین‌المللی کتاب کودک در مسکو اهدا شد. این جایزه در سال 2020 توسط بنیاد شنژن iRead (PRC) و شورای بین المللی کتاب کودکان IBBY به منظور تشویق افرادی که کتابخوانی را ترویج می کنند ، ایجاد شد.

اولین برندگان این جایزه ژو یونگسین ( Zhu Yongxin )دانشمند از چین و ماریت تورنکویست (Marit Törnqvist) نویسنده و تصویرگر از هلند بودند.

اختتامیه سی و هفتمین کنگره بین المللی ادبیات کودکان

سی و هفتمین کنگره بین المللی ادبیات کودکان(IBBY ) به کار خود خاتمه داد. شهر مسکو به مدت سه روز محل اصلی بحث و تبادل نظر در مورد موضوعات مرتبط با ادبیات کودکان بود. پروژه های ارتقاء خواندن کودکان ، گزارشهای مربوط به تأثیر کتابها بر رشد شخصیت ، بحث در مورد جزئیات ایجاد ادبیات برای کودکان و نوجوانان – همه اینها و موارد دیگر مورد توجه شرکت کنندگان در کنگره بود. مراسم اختتامیه سی و هفتمین کنگره ادبیات کودکان روز یکشنبه 21 شهریور ( 12 سپتامبر 2021) در کتابخانه دولتی کودکان روسیه برگزار شد.