قِرمَطیان (قرامطه) به پیروان حَمدان بن اَشعَث ملقب به قرمط گفته می‌شود که از قرن سوم هجری قمری جنبشهایی علیه خلفای عباسی و در حمایت از خلافت آل‌علی(ع) برپا کردند. پیروان این جنبش در بخش سفلای سواحل بین‌النهرین و اَحساء (ناحیه‌ای در شمال شرقی شبه‌جزیرۀ عربستان)، بحرین، سوریه، یمن و حوالی مصر به تبلیغ عقاید خود می‌پرداختند. آنها در مناطقی از ایران از جمله کرجِ ابودُلَف (اراک کنونی)، اصفهان، ری، آذربایجان و طبرستان پیروانی داشتند. قرمطیان جمع کلمۀ قرمطی (به‌معنای کوتاه قد) منسوب به مؤسس این فرقه، حمدان قرمط، است.
