خیام، ابوالفتح غیاث الدین عمربن ابراهیم نیشابوری (حدود 517-439 ه ق) ریاضیدان، منجم، فیلسوف و شاعر نامدار ایرانی است. از کارهای بزرگ علمی او همکاری در تنظیم تقویم معروف به تقویم جلالی است که تقویم شمسی کنونی ایران بر آن اساس است. امروزه، عمده ترین شهرت خیام به سبب رباعیات اوست که به بیشتر زبانهای [...]
آرشیو دسته بندی: روز شمار فرهنگنامه
سعدی، مصلح الدین (حدود 691-606 ه ق) شاعر و نویسندۀ نامدار ایرانی است که در جهان نیز شهرتی بهسزا دارد. بوستان و گلستان از آثار مشهور اوست. زبان سعدی در شعر و نثر در گسترش و بالندگی زبان فارسی اثری نمایان داشته است. تخلص او ظاهراً برگرفته از نام ابوبکر سعد زنگی، از اتابکان فارس، [...]
مایعی شفاف مایل به زرد است که بیش از نیمی از حجم خون بدن انسان را تشکیل می دهد. اگر گلوبولهای قرمز و سفید و نیز پلاکتها از خون جداشوند آنچه باقی می ماند پلاسما نام دارد. حدود نود درصد پلاسما آب است. آب پلاسما در تشکیل عرق، اشک چشم، ترشحات دستگاه تنفس و ادرار [...]
مجموعۀ آثار ادبی یک سرزمین یا یک زبان یا یک دوره از تاریخ است که به وسیلۀ شاعران و نویسندگان یک قوم یا ملت پدید آمده باشد. اثر ادبی سخنی است که اندیشه و احساس وتجربۀ گوینده یا نویسنده را آمیخته با تخیّل هنرمندانه بیان کند. وسیلۀ آفرینش اثر ادبی کلمه ها و جمله ها، [...]
اعتصامی، پروین (1320 – 1285 ه ش) از شاعران ایران است. نامش رخشنده بود. در شعرهایش پروین تخلص میکرد و به همین نام شهرت یافت. پدرش، یوسف اعتصامی، از نویسندگان و مترجمان بود. پروین در تبریز زاده شد. در کودکی همراه خانواده به تهران آمد. ادبیات فارسی و عربی را نزد پدر و معلمان خصوصی […]
جمال الدین اسد آبادی ( افغانی) (1314 -1254 ه ق). اصلاحگر دینی و اجتماعی و مبارز آزادیخواه شرق است که کوشید با ارائۀ تفسیرهایی نو از دین، زدودن خرافات از آن و متحد ساختن مسلمانان، به رهایی آنها از سلطۀ استبداد و استعمار کمک کند. اندیشه های ضد استبدادی و ضد استعماری او در جنبشهای […]