آب حیات در افسانه‌ها، نام چشمه‌ای است که نوشیدن از آب آن سبب زندگی جاودان می‌شود. گفته‌اند که این چشمه در ناحیه‌ای در شمال کرۀ زمین واقع است. این ناحیه را ظُلُمات (تاریکیها) نامیده‌اند. آب این چشمه را سرد، سفید، خوشبو و شیرین دانسته‌اند. خِضر، که پیامبر بود، به ظلمات رفت و آن چشمه را یافت. از آب آن نوشید و به زندگی جاودان رسید. اِسکَندر، که پادشاه بود، به آن دست نیافت و در ظلمات گرفتار شد. نوشته‌اند که اِلیاس پیامبر نیز همراه خضر بود و از آب آن چشمه نوشید.
