اُسطُرلاب ابزاری است که مُنَجِّمان قدیم برای اندازه‌گیریهای نجومی، مانند ارتفاع خورشید یا ستاره‌ها از سطح اُفُق، تعیین ساعت طلوع و غروب خورشید، تعیین زمان کسوف و خسوف و همچنین در علم تَنجیم به کار می‌بردند. (تنجیم یا احکام نجوم پیشگویی رویدادهای زندگی افراد است براساس این باور که حرکت اجرام آسمانی بر زندگی آنها اثر دارد.) دریانوردان نیز برای جهت‌یابی و تعیین موقعیت خود در دریا از این ابزار استفاده می‌کردند. اسطرلاب برای اندازه‌گیریهای دیگر، مانند تعیین ارتفاع ساختمانها و مِناره‌ها و اندازه‌گیری عرض رودخانه‌ها نیز به‌کار می‌رفت. اُسطُرلاب مُسَطَّح رایج‌ترین نوع این ابزار نجومی بود. بعدها اسطرلابهایی از نوع دیگر مانند اسطرلاب خَطّی و اسطرلاب کُرَوی نیز ساخته شد.
