عَیّاران گروهی سازمان‌یافته بودند با پیشینه‌ای کهن. جوانمردان و فَتیان نیز عنوانهایی است که کمابیش در همین معنی به‌کار می‌رود. واژۀ عیار به‌معنی چالاک، زبر و زرنگ و زیرک است. در متنهای تاریخی و ادبی و داستانهای عامیانه، از عیاران گاه به نامهای پهلوان، شبرو، سرهنگ، مِهتر و اِسفَهسالار نیز یاد شده است.
