فارابی، ابونصر محمد (259-339 ﻫ ق) فیلسوف ایرانی، مؤسس فلسفه در قلمرو اسلامی و مفسر فلسفۀ یونانی به‌خصوص فلسفۀ ارسطو است که به‌همین‌سبب به معلم ثانی مشهور شده است (ارسطو را معلم اول می‌خواندند). فارابی را در متون لاتین قرون وسطیٰ به‌صورتهای اونّصَر و الفارابیوس می‌خواندند و می‌شناختند. بعضی از کهن‌ترین منابع نام کامل‌تر او را ابونصر محمد بن محمد بن محمد بن طرخان یا ابونصر محمد بن نصر الفارابی آورده‌اند. فاراب از نواحی اطراف رود سیردریا (سیحون) است که از قدیم‌ترین ایام از سرزمینهای ایرانی به‌شمار می‌رفته است. ورود ترکان به این نواحی مربوط به قرنهای چهارم و پنجم هجری قمری است و از اواسط قرن ششم هجری به بعد آنجا را ترکستان خوانده‌اند. مهم‌ترین شرح‌حال‌نویسان فارابی، چون شهرزوری و ابن ابی اُصیبِعَه، خاندان فارابی را ایرانی دانسته‌اند.
