فاطمیان سلسله‌ای از فرمانروایان شیعۀ اسماعیلی بودند که از سال ۲۹۷ تا ۵۶۷ ﻫ ق، نخست بر قسمتی از شمال افریقا و سپس بر مصر و شام حکومت کردند و دولتی بزرگ و نیرومند زیر عنوان خلافت فاطمیان، در برابر خلافت عباسیان بغداد، پدید آوردند. بنیان‌گذار این دولت، ابوعبدالله شیعی نام دارد که به نام و برای عُبِیدُالله مهدی به کوشش برخاست و سرانجام او را به فرمانروایی رسانید.
