کاپیتولاسیون وضعیتی حقوقی است که دولتهای توانای استعمارگر با بستن قرارداد به دولتهای ضعیف تحمیل می‌کرده‌اند و به‌موجب آن شهروندان کشور توانا در قلمرو کشور ناتوان، تابع قوانین حقوقی و کیفری کشور خود بودند. قضاوت دربارۀ جُرم و کیفر شهروندان آن کشور نیز به عهدۀ کُنسول (رئیس ادارۀ کنسولگری) آن کشور بود، ازاین‌رو در فارسی به کاپیتولاسیون حق قضاوت کنسولی نیز گفته می‌شد. این حق به‌معنای امتیازها و مصونیتهای قضایی است که به اَتباع کشوری در کشور دیگر داده می‌شود.
