گُرگان (جُرجان) شهر و ناحيه‌ای است کهن در جنوب شرقى درياى خزر، شرق سرزمين طبرستان (تَپورستان) و شمال کوههاى البرز شرقى. مرکز اين ناحيه شهر قديم گرگان بود که ويرانه‌هاى آن در نزديکى شهر گنبد کاووس کنونى به‌جامانده است. از اين ناحيه در سنگ‌نوشتۀ (کتيبۀ) داريوش در بيستون، و در بخش وَنديداد اوستا، با نام وورکانه و وهرکانه، و در نوشته‌هاى دورۀ ساسانيان به زبان پهلوى با نام و ضبطِ گورگان و گرگان ياد شده است. تاريخ‌نويسان يونانى اين ناحيه را هيرکانيا ناميده‌اند. نام گرگان در عصر اسلامی به شکل عربی جُرجان خوانده شد و در بیشتر متون عربی و فارسی این دوره تا قرون اخیر به همین شکل آمده است. محدودۀ ناحيۀ کهن گرگان تقريباً همان محدودۀ استان گلستان امروزى است.
