اَدویه

اَدوِیه فراورده‌هایی است گیاهی که از اندامهای خشک‌شدۀ بعضی از گیاهان به‌دست می‌آید و برای خوشبو، خوشمزه و خوش‌رنگ کردن غذاها به کار می‌رود. ادویه کاربرد دارویی نیز دارد. اندامهای بعضی از گیاهان که به‌عنوان ادویه به کار می‌روند عبارت‌اند از: ساقۀ زیرزمینی (ریزوم)، پوست ساقه، برگ، غنچه، گل، میوه و دانه. مثلاً زردچوبه و زَنجِبیل ساقۀ زیرزمینی، دارچین پوست ساقه، میخک غنچه، زَعفران کُلاله (میله‌های مادگی گل) و فلفل میوۀ گیاه است. هِل،خَردَل و جوزِبویا دانۀ گیاه هستند. گاهی برگ و سر ساقۀ گلدار بعضی از گیاهان مانند نعناع، مَرزه وآویشن را خشک می‌کنند،به‌صورت گَرد در‌می‌آورند و برای خوشبو و خوشمزه کردن غذاها به کار می‌برند. ادویه واژه‌ای عربی و جمع واژۀ دواء (دارو) است.

ادریس

اِدریس از پیامبرانی است که نامش در قرآن آمده است. در سوره‌های مَریَم و انبیاء به بردباری او اشاره شده است. او را با خَنوخ یا اَخنوخ که در تورات، کتاب دینی یهودیان، آمده است یکی دانسته‌اند.

ادراک

اِدراک در روان‌شناسی آگاهی و شناختی است که به‌دنبال احساس در ذهن ما پدید می‌آید و سبب می‌شود تا مُحرکی را که بر منطقۀ حسی مغز ما تأثیر گذاشته است تشخیص دهیم. صدایی که می‌شنویم در آغاز ارتعاشی است در هوا که گیرندۀ حسی گوش، یعنی قسمت حلزونی‌شکل گوشِ داخلی را تحریک می‌کند و به‌همین‌سبب محرک به‌شمار می‌رود. عصب شنوایی این تحریک را به منطقۀ شنوایی مغز (منطقۀ حسی) انتقال می‌دهد و صدا احساس می‌شود. مغز بی‌درنگ این احساس را به‌کمک تجربه‌ها و آگاهیهای پیشین معنی می‌کند و صدا را تشخیص می‌دهد. در نتیجه آگاه می‌شویم که صدا از چیست، صدای زنگ در است یا صدای برخورد توپ با پنجره یا صدای ریزش باران. تشخیص دادن یک صدا حاصل مشترک احساس و ادراک است.

ادبیات کودکان و نوجوانان در ایران

ادبیات کودکان و نوجوانان در ایران مانند ادبیات کودکان و نوجوانان در سراسر جهان، با لالاییها، متلها و قصه‌های عامیانه، که ریشه در تجربه‌های زندگی و اندیشه‌ها و شادیها و غمهای مردم روزگار بسیار کهن دارند، آغاز شده است.

ادبیات کودکان و نوجوانان جهان

ادبِیات کودکان و نوجوانان جهان مجموعه‌ای است از آثار ادبی که از زمانهای بسیار دور تا امروز به زبانهای گوناگون در همۀ کشورهای جهان برای کودکان و نوجوانان پدید آمده است. قسمتی از این مجموعۀ آثار ادبی به‌صورت شفاهی، قسمتی به‌صورت کتبی و قسمتی به هر دو صورت از نسلی به نسلی دیگر منتقل شده است و جزئی از میراث فرهنگی هر کشور شمرده می‌شود. در میان این آثار گونه‌هایی مانند لالایی، ترانه، مَتَل، چیستان، قصه، افسانۀ کهن، حَماسه، حکایت پندآموز، نمایشنامه، داستان، نوشتۀ غیر داستانی و شعر می‌توان یافت که ممکن است در قالب نثر، نظم یا آمیخته‌ای از این دو باشند. ادبیات کودکان و نوجوانان هر قوم و ملت مانند ادبیات بزرگسالان ویژگیهای زندگی، آداب و رسوم، باورها، اعتقادها، و تاریخ آن قوم و آن ملت را منعکس می‌کند.