اِبراهیم، سوره

اِبراهیم نام چهاردهمین سورۀ قرآن کریم است که در مَکه بر پیامبر اسلام نازِل شد و 52 آیه دارد. چون در قسمتی از این سوره اشاره‌هایی است به بنای خانۀ کَعبه به‌دست حضرت اِبراهیم(ع) و نیایش آن حضرت به درگاه خداوند که خود و فرزندانش را از بت‌پرستی بازدارد، این سوره را اِبراهیم نامیده‌اند.

اِبراهیم

اِبراهیم از پیامبران الاهی است. از او در کتابهای دینی یهودیان، مسیحیان و مسلمانان به احترام و نیکی یاد شده است. سورۀ ابراهیم در قرآن به‌نام اوست. در بعضی از سوره‌های قرآن به تلاش ابراهیم(ع) برای برانداختن بُت‌پرستی و دعوت مردم به یکتاپرستی اشاره شده است. در آیۀ 521 سورۀ نساء آمده است که خداوند ابراهیم(ع) را دوست صادق خود قرار داد. به‌همین‌سبب، مسلمانان او را ابراهیم خلیل نیز خوانده‌اند. یهودیان ابراهیم را نیای بزرگ خود و قوم یهود را از تَبار اِسحاق، فرزند او، می‌دانند. عربها نیز او را نیای بزرگ خود و قوم عرب را از تبار اِسماعیل، فرزند دیگر او، می‌دانند.

ابر

اَبر توده‌ای از ذره‌های ریز، بسیار سبک و نزدیک به‌هم آب و یخِ معلق در هواست. ابر هنگامی تشکیل می‌شود که هوای سیر (اِشباع) شده از بخارِ آب ناگهان سرد شود. ابرها به شکلهای گوناگون در آسمان دیده می‌شوند و نقشی مهم در چگونگی آب و هوا دارند. زندگی همۀ گیاهان و جانوران وابسته به آبی است که به‌صورت برف و باران از ابرها می‌بارد. گاهی بارانهای سیل‌آسا، تگرگ، برف بسیار سنگین و توفان‌هایی که از ابرها پدید می‌آیند خرابیهای فراوان به بار می‌آورند و حتی سبب مرگ انسانها و جانوران می‌شوند.

ابجد

اَبجَد نام نخستین لَفظ از هشت لفظی است که عربها در گذشته برای به‌خاطر سپردنِ ترتیبِ قدیم 28 حرف بی‌صدایِ الفبای خود به کار می‌بردند. ترتیب این حرفهای الفبا همان است که در زبانهای عِبری و آرامی آمده بود و عربها الفبای زبان خود را از آنها گرفته بودند. امروزه ترتیب حرفهای الفبای عربی (غیر از حرفهای پ، چ، ژ و گ که در الفبای عربی نیست) به همان ترتیب حرفهای الفبای فارسی است. ترتیب قدیم حرفهای الفبای عربی را تَرتیبِ ابجدی می‌نامند. اگر حرفهای هشت لفظ ترتیب ابجدی را جدا جدا بنویسیم، ترتیب قدیم الفبای عربی به‌دست می‌آید. این هشت لفظ عبارت‌اند از: اَبجَد، هَوَّز، حُطّی، کَلَمَن، سَعفَص، قَرَشَت، ثَخِّذ، ضَظِغ.