فاطمیان

فاطمیان سلسله‌ای از فرمانروایان شیعۀ اسماعیلی بودند که از سال ۲۹۷ تا ۵۶۷ ﻫ ق، نخست بر قسمتی از شمال افریقا و سپس بر مصر و شام حکومت کردند و دولتی بزرگ و نیرومند زیر عنوان خلافت فاطمیان، در برابر خلافت عباسیان بغداد، پدید آوردند. بنیان‌گذار این دولت، ابوعبدالله شیعی نام دارد که به نام و برای عُبِیدُالله مهدی به کوشش برخاست و سرانجام او را به فرمانروایی رسانید.

فاضلاب

فاضِلاب مخلوطی است از آب و مواد زائد غیرمفید که از آبریزگاه، حمام و آشپزخانۀ خانه‌ها، رستورانها و اداره‌ها و از واحدهای صنعتی کوچک و بزرگ و کارخانه‌ها تولید می‌شود. فاضلاب همچنین ممکن است حاصل سیلابهای شهری باشد که معمولاً بعد از بارش باران در سطح شهر جاری می‌شوند. فاضلاب حاوی ‌مواد محلول، مواد معلق و مقداری مواد جامد و زباله‌های‌ روی‌ زمین است. مواد زائد جامد حدود 10 درصد حجم و کمتر از 1 درصد وزن فاضلاب ‌را تشکیل می‌دهند.

فارسی

فارسی زبان رسمی سراسر ایران، افغانستان و تاجیکستان با اختلافهایی در آواها و واژگان است. این زبان یکی از زبانهای هند و ایرانی، از شاخۀ زبانهای هند و اروپایی به‌شمار می‌رود. بنابراین زبان فارسی با زبانهای هندی، اردو، پشتو، آلمانی، انگلیسی، روسی، ایتالیایی و بسیاری دیگر از زبانهای هند و اروپایی خویشاوند است. زبان فارسی از دوران کهن به زبان دری نیز شهرت داشته و اکنون در افغانستان هم به آن دری می‌گویند. فارسی امروز دنبالۀ فارسی میانه است؛ و فارسی میانه هم شکل تحول‌یافتۀ فارسی باستان است.

فارس، استان

فارس، استان در تقسیمات کشوری جمهوری اسلامی ایران استانی است که از شمال و شمال شرقی به استانهای اصفهان و یزد، از شرق به استان کرمان، از جنوب و جنوب شرقی به استان هرمزگان و از غرب و جنوب غربی به استانهای بوشهر و کهگیلویه و بویراحمد محدود است. مساحت این استان حدود 000 122 کیلومترمربع است و 29 شهرستان و 102 شهر دارد. مرکز این استان شهر شیراز است. جمعیت آن براساس سرشماری سال 1395ﻫ ش، 274 851 4 نفر برآورد شده است.

فارس

فارس (سرزمین) پهنه‌ای است در جنوب غربی ایران که مرزهای تاریخی آن عموماً از شمال و شمال شرقی تا کویر مرکزی، از شرق تا کرمان، از جنوب به سواحل و جزایر خلیج فارس، از غرب به ایلام (عیلام) و از شمال غربی تا اصفهان می‌رسیده است. نام فارس (پارس) برگرفته از پارسها یکی از دو تیرۀ بزرگ آریایی است که در فلات ایران ساکن شدند. خلیج فارس (دریای پارس) نیز به‌‌سبب سکونت پارسها بر کرانه‌های آن چنین نام یافته‌ است. در سنگ‌نوشته‌های بیستون، این سرزمین را پارسَه‌ نامیده‌اند. حدود سیاسی فارس در دورۀ ساسانیان (652-226 م) و سپس در عصر آل‌بویه (448-320 ﻫ ق) بیشترین وسعت را داشته است. استان فارس کنونی حدود 000 122 کیلومتر وسعت دارد و 4/7 درصد از خاک ایران را دربرمی‌گیرد.