اِسماعیلیان (اِسماعیلیّه) از فرقه‌های مذهب تَشَیُّع است. پیروان این فرقه معتقدند که پس از امام جعفرِ صادق(ع)، ششمین امام شیعیان، پسر بزرگ او، اسماعیل، امام هفتم و آخرین امام است. این فرقۀ مذهبی در قرن دوم هجری قمری پدید آمد و در قرنهای چهارم تا ششم هجری قمری در مصر و ایران بسیار نیرومند شد. آن‌گاه به‌صورت یک جنبش بزرگ سیاسی در برابر خلفای عباسی و دولت سلجوقی قد عَلَم کرد. امروزه اسماعیلیه فقط فرقۀ مذهبی به‌شمار می‌رود که پیروانش در بعضی از کشورهای آسیایی، به‌ویژه هند و ایران، و در بعضی از کشورهای شرقی افریقا زندگی می‌کنند و به چند شاخه تقسیم می‌شوند.

اِسماعیل سامانی بنیان‌گذار و نخستین پادشاه مستقل سلسلۀ سامانیان بود که از سال 279 تا 295 ھ ق بر بخشی از ایران فرمانروایی کرد.

اسماعیل اول صفوی (930-892 ﻫ ق) بنیان‌گذار و نخستین پادشاه سلسلۀ صفویان بود که از سال 907 تا 930 ﻫ ق بر ایران فرمانروایی می‌کرد.

اِسماعیل یکی از پیامبران است. نامش در قرآن و تورات، کتاب دینی یهودیان، آمده است.

اِسلیمی از نقشهای مهم طرحهای گل و بوته‌سازی و تزیینی ایرانی است. طرحهای اسلیمی دارای پیچ‌وخمهای بسیار زیباست که از شکل گیاهان و جانوران مایه گرفته است. طرح شاخ و برگ درختهای مو، انار، انجیر و نخل و برگهای کَنگَر بیش از شکل گیاهان دیگر در اسلیمی به کار می‌رود. از طرحهای اسلیمی، با رنگهای گوناگون، در کاشی‌کاری، گچ‌بری، نقاشی، قالی‌بافی، زری‌بافی، زری‌دوزی، مینیاتور، تذهیب و نقاشی روی دیوار استفاده می‌کنند.

اِسلُوانی (اسلوونی) کشوری است در اروپا. از شمال به اتریش، از شرق به مجارستان، از جنوب به کرواسی و از غرب به ایتالیا و دریای آدریاتیک محدود است. این کشور در حدود 251 20 کیلومتر مربع وسعت دارد و پایتخت آن شهر لیوبلیانا است. اسلوانی تا سال 1991م یکی از شش جمهوری یوگسلاوی بود.