صَفاریان (393-247 ﻫ ق) نخستین سلسلۀ ایرانی پس از اسلام است که مستقل از حکومت عباسی به‌دست یعقوب لیث در منطقۀ تاریخی سیستان تأسیس شد. قلمرو آنها در دورۀ یعقوب لیث و برادرش عمرو لیث از شرق تا رود سند، از شمال شرقی تا رود جیحون، از جنوب تا کرمان و فارس و از غرب به مرز ری و اصفهان می‌رسید. در دورۀ جانشینان یعقوب و عمرو، قلمرو آنان کوچک‌تر شد. با شکست محمدبن علی، پنجمین امیر صفاری، از احمد سامانی در سال 298 ﻫ ق، دورۀ اول حکومت صفاریان پایان یافت. در دورۀ دوم، قلمرو حکومت صفاریان به سیستان محدود شد و سرانجام در سال 393 ﻫ ق به‌دست محمود غزنوی برافتاد. می‌توان گفت با صفاریان حیات سیاسی و ادبی فرهنگ و زبان فارسی آغاز شد.
