فرامرز

فَرامرز از چهره‌های داستانهای باستانی ایران و شاهنامۀ فردوسی است. او پهلوان نامدار ایرانی و پسر رستم است. به روایت شاهنامه، فرامرز در بسیاری از لشکرکشیها و نبردهای رستم، همچون لشکرکشی او به توران به قصد کین‌خواهی سیاوش، همراه پدر بود. در زمان پادشاهی کیخسرو، پسر سیاوش، فرامرز مرزبان ایران در مرز هندوستان شد.

فراماسونری

فراماسونری تشکیلاتی مخفی است که با شعار برادری، همکاری و آزادی در بیشتر کشورهای جهان فعالیت می‌کند. انجمنها و شاخه‌های فراماسونری لُژ نام دارد و به کسانی که عضو این تشکیلات هستند فراماسون یا ماسون گفته می‌شود. فراماسون واژه‌ای فرانسوی به‌معنای بنایان آزاد است. برخی فراماسونها منشأ فراماسونری را به دورۀ سلطنت سلیمانِ پیامبر و بنایان و معماران ساختمان معبد او نسبت می‌دهند. گونیا، پرگار و شاقول، از مهم‌ترین نمادهای فراماسونری، از ارتباط کهن این تشکیلات با بنایان و معماران حکایت دارد.

فراکتل

فِراکتال (بَرخال) ساختاری هندسی است که از تکرار بی‌پایان یک الگو پدید می‌آید. نتیجۀ حاصل از هر بار تکرار این الگو به‌عنوان ورودی در دور بعدی نیز تکرار می‌شود. شکلهای فراکتالی بدین‌ترتیب، الگوهای مشابه خود را در مقیاسهای کوچک و کوچک‌تری باز تولید می‌کنند، یعنی در هر فراکتال می‌توان جزئی را پیدا کرد که شبیه به کل فراکتال است. این ویژگی را خودمتشابهی می‌گویند. شاخه‌ای از هندسه که به بررسی و مطالعۀ فراکتالها می‌پردازد هندسۀ فراکتالی نامیده می‌شود. فراکتالها در علوم و هنر کاربردهای فراوان دارند.

فرات

فُرات یکی از دو رود بزرگ جنوب غربی آسیاست که از پیوستن دو رود قره‌سو و مرادسو، که از کوههای شمال شرقی ترکیه سرچشمه می‌گیرند، پدید می‌آید. فرات آنگاه به‌سمت جنوب جاری می‌شود. پس از خروج از ترکیه، در نزدیکی شهر جرابلُس وارد سوریه می‌شود و به‌سمت شرق جریان می‌یابد. از شهرهای رَقّه و دیرالزور می‌گذرد، سپس رود خابور به آن می‌پیوندد و در ادامه از جنوب شرقی سوریه وارد عراق می‌شود. در عراق به‌موازات دجله از شمال غربی به جنوب شرقی جریان می‌یابد، از نزدیکی شهرهای کربلا و نجف می‌گذرد و در حوالی شهر قُرنه به دجله می‌پیوندد. سپس به‌سمت ایران جاری می‌شود، به کارون می‌پیوندد و به‌نام اروندرود بخشی از مرز ایران و عراق را تشکیل می‌دهد و سرانجام به خلیج فارس می‌ریزد.

فُتوسَنتِز

فُتوسَنتِز فرایندی است که در جریان آن گیاهان سبز با استفاده از آب، که ریشۀ گیاه از زمین می‌گیرد، و کربن‌ دی‌اکسید (گاز کربنیک) هوا به‌کمک انرژی تابشی (مثلاً نور خورشید) غذا می‌سازند و مازاد آن را به‌صورت انرژی ذخیره می‌کنند. فتوسنتز در برگها و به‌ندرت در ساقه انجام می‌شود و در جریان آن در نتیجۀ یک سری واکنشهای شیمیایی قند و دیگر ترکیبات آلی مانند چربیها و پروتئینها ساخته و اکسیژن آزاد و وارد جَوّ می‌شود. بدین‌ترتیب گیاهان سبز انرژی لازم را برای فعالیتهای زیستی سایر جانداران ازجمله انسان تأمین می‌کنند. برخی از تک‌سلولیها مانند بعضی از باکتریها نیز فتوسنتز می‌کنند. گیاهانی که کلروفیل (سبزینه) ندارند، مانند گل جالیز، فتوسنتز نمی‌کنند.

فئودالیسم

فئودالیسم نظامی اجتماعی با کارکردهای سیاسی و اقتصادی است که در اروپای قرون وسطیٰ به‌وجود آمد و تا حدود قرن هجدهم میلادی ادامه یافت. در این نظام، فئودالها یا اربابان دارای زمینهای وسیع بودند و کشاورزان وابسته به زمین یا رعیتها روی زمینها کار می‌کردند. در نگاهی عمومی، فئودالیسم را می‌توان نظام ارباب و رعیتی نامید.