فانوس دریایی ساختمانی بلند به‌شکل برج است برای راهنمایی دریانوردان به‌کمک ارسال نور و امواج رادیویی. دریانوردان به‌کمک فانوس دریایی از موقعیت خود روی دریا مطلع می‌شوند، مسیر دست‌یابی به ساحل را می‌شناسند و از خطر برخورد با صخره‌ها و تپه‌های دریایی اطلاع می‌یابند.
فانوس چراغی دستی و قابل حمل است که ساخت و استفاده از آن سابقه‌ای دیرین دارد. چون روشنایی فانوسها حاصل از سوختن روغن و نفت بود، برای جلوگیری از خاموش شدن آن براثر باد و باران، پوششی شفاف روی آن می‌گذاشتند. معمولاً فانوس را در جایی بلند نصب می‌کردند تا مسافت زیادی را روشن کند یا از مسافتی دور دیده شود. فانوس را، از قدیم تاکنون، از موادی مانند شیشه، کاغذ و پارچه، و بدنه و پایۀ آن را از چوب یا فلز می‌سازند و در آن چراغ یا شمع می‌گذارند. امروزه برای روشن کردن فانوس از گاز، باتری و برق استفاده می‌شود. فانوس را به شکلهای گوناگون می‌سازند که هریک کاربردی خاص دارد، مانند فانوس دریایی و فانوس راه‌‌آهن که برای علامت دادن و راهنمایی قطار و کشتی به‌کار می‌رود.
فالگیری پیشگویی آینده از راه فراطبیعی، با استفاده از عناصر طبیعی و ابزار و وسایل ساختۀ دستِ بشر است.
فاطمیان سلسله‌ای از فرمانروایان شیعۀ اسماعیلی بودند که از سال ۲۹۷ تا ۵۶۷ ﻫ ق، نخست بر قسمتی از شمال افریقا و سپس بر مصر و شام حکومت کردند و دولتی بزرگ و نیرومند زیر عنوان خلافت فاطمیان، در برابر خلافت عباسیان بغداد، پدید آوردند. بنیان‌گذار این دولت، ابوعبدالله شیعی نام دارد که به نام و برای عُبِیدُالله مهدی به کوشش برخاست و سرانجام او را به فرمانروایی رسانید.
فاضِلاب مخلوطی است از آب و مواد زائد غیرمفید که از آبریزگاه، حمام و آشپزخانۀ خانه‌ها، رستورانها و اداره‌ها و از واحدهای صنعتی کوچک و بزرگ و کارخانه‌ها تولید می‌شود. فاضلاب همچنین ممکن است حاصل سیلابهای شهری باشد که معمولاً بعد از بارش باران در سطح شهر جاری می‌شوند. فاضلاب حاوی مواد محلول، مواد معلق و مقداری مواد جامد و زباله‌های روی زمین است. مواد زائد جامد حدود 10 درصد حجم و کمتر از 1 درصد وزن فاضلاب را تشکیل می‌دهند.
فارسی زبان رسمی سراسر ایران، افغانستان و تاجیکستان با اختلافهایی در آواها و واژگان است. این زبان یکی از زبانهای هند و ایرانی، از شاخۀ زبانهای هند و اروپایی به‌شمار می‌رود. بنابراین زبان فارسی با زبانهای هندی، اردو، پشتو، آلمانی، انگلیسی، روسی، ایتالیایی و بسیاری دیگر از زبانهای هند و اروپایی خویشاوند است. زبان فارسی از دوران کهن به زبان دری نیز شهرت داشته و اکنون در افغانستان هم به آن دری می‌گویند. فارسی امروز دنبالۀ فارسی میانه است؛ و فارسی میانه هم شکل تحول‌یافتۀ فارسی باستان است.