قابوسنامه کتابی است در آیین سیاست و زندگی به زبان فارسی که عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر بن قابوس بن وشمگیر، از آخرین امیران سلسلۀ زیاریان، برای پسرش گیلانشاه (نوادۀ دختری سلطان محمود غزنوی) نوشته است. دربارۀ تاریخ این کتاب اطلاع دقیق در دست نیست؛ اما برخی محققان به دلایلی تألیف آن را میان سالهای 457 تا 462 ﻫ ق، دانسته‌اند. چون کیکاووس را در تاریخ زیاریان به قابوس دوم می‌شناسند، این کتاب به قابوسنامه مشهور شده است؛ درحالی‌که در بعضی از نسخه‌های خطی، این کتاب، از زبان نویسنده، کتاب‌النصیحة نام داشته است.

ق پنجاهمین سورۀ قرآن کریم و در جزء بیست‌وششم آن است. در مکه بر پیامبر اسلام (ص) نازل شده است و 45 آیه دارد. نام این سوره از نخستین آیۀ آن گرفته شده است که با حروف مقطعۀ ق (قاف) آغاز می‌شود. (حروف مقطعه یک یا چند حرف رمزگونه است که در آغاز 29 سورۀ قرآن آمده و جدا از یکدیگر خوانده می‌شود.) نام دیگر این سوره باسِقات (درختان بلند) است. این واژه در آیۀ دهم به‌کار رفته است.