غزل

غَزَل از قدیمی‌ترین قالبهای شعر فارسی است و معمولاً بین پنج تا چهارده بیت دارد. تمام بیتهای غزل بر یک وزن (هم‌وزن) هستند و یک قافیه دارند. قافیه در دو مصرع نخست و مصرعهای دوم بیتها یکسان است. به‌طورمعمول در پایان غزل، شاعر نام یا تخلص شعری خود را می‌آورد.

عَلیشیر نَوایی، امیر نِظام‌الدین

عَلیشیر نَوایی، امیر نِظام‌الدین (844-906 ﻫ ق) شاعر و نویسندۀ ایرانی است که چندی وزیر سلطان حسین بایِقرا بود و در آن مدت با پشتیبانی از هنرمندان به‌ویژه شاعران و موسیقیدانان و نگارگران، هرات را به مرکز هنر و فرهنگ تبدیل کرد. او خود نیز در نواختن ساز چیره‌دست بود. قطعۀ نوایی در موسیقی خراسان منسوب به اوست . علیشیرنوایی به دو زبان فارسی و ترکی‌جغتایی (یک لهجۀ شرقی ترکی) شعر می‌سرود.

عَسجُدی، اَبونَظَر عَبدُالعَزیز

عَسجُدی، اَبونَظَر عَبدُالعَزیز از شاعران هم‌دورۀ فردوسی، فرخی و عنصری است. آگاهی چندانی از او در دست نیست. اما به نظر برخی پژوهشگران ادبیات، او در شعرش برخی ترکیبها و آرایه‌ها را برای نخستین‌بار به‌کار برده است. مثلاً در یک قصیده که برخی بیتهای آن به‌جامانده هر واژه‌ای را دوبار تکرار کرده و به‌این‌ترتیب توانسته تأثیر آن را قوی‌تر کند.