گوتنبرگ، یوهانس (Gutenberg Johannes، 1400-1467 م) مخترع ماشین چاپ با حروف متحرک بود. او در خانوادهای اشرافی در شهر ماینتس آلمان بهدنیا آمد. یوهانس مهارت ریختهگری فلزات را از عموی خود فرا گرفت. پدر او طلاساز بود و نقشهای تمبر را روی سکههای طلا حک میکرد. آشنایی با پیشۀ پدر، او را به فکر چاپ با حروف فلزی انداخت.
اِرتباطات در زندگی اجتماعی بهمعنیپیامرسانی است. پیام خبر، احساس یا اندیشهای است که بهکمک مغز و حواس به دیگران رسانده میشود. ما بیشتر از دو حس شنوایی و بینایی برای رساندن پیامها به یکدیگر استفاده میکنیم. اما گاهی بهکمک حواس دیگر خود نیز پیامی را دریافت میداریم یا پیامی را به دیگران میرسانیم. بعضی از کسانی که نمیتوانند ببینند، میآموزند که بهجای حس بینایی از حس لامسه (بَساواییِ) خود استفاده کنند و بهکمک خط مخصوص نابینایان (بریل) پیامی را دریافت کنند یا پیامی را به دیگران برسانند. بعضی از کسانی که نمیتوانند بشنوند یا سخن بگویند، اما میتوانند ببینند، از الفبای مخصوص ناشنوایان، که بهکمک دستها و حرکت دادن انگشتها نشان داده میشود، برای رساندن پیامها استفاده میکنند.
کتاب مَرجَع کتابی است که اطلاعاتی معین و محدود دربارۀ همۀ موضوعها یا موضوعی خاص از دانش بشری را دربردارد. کتاب مرجع با شیوهای خاص تهیه و تنظیم میشود و خواننده برای یافتن پاسخ به پرسشهای خود به آن مراجعه میکند. فرهنگنامۀ کودکان و نوجوانان یک کتاب مرجع است.
کتابشناسی علم و فن گردآوری و تنظیم اطلاعات، مشخصات و موضوع کتابهاست. کتابشناسیها تا پیش از اختراع چاپ تنها سیاههای (فهرستی) از نسخههای خطی را دربرداشتند. پس از اختراع چاپ و رونق نشر و افزایش شمارگان کتابها، کتابشناسیها به گردآوری مشخصات کتابهای چاپی پرداختند و بر ضرورت تهیه و انتشار کتابشناسیها افزوده شد. اکنون کتابشناسیها به گردآوری مشخصات و اطلاعات مقالههای نشریات و منابع دیداری ـ شنیداری (همچون صفحه، نوارهای صوتی، ویدئو و لوحهای فشرده) نیز میپردازند.
کتابخانه مکانی است که در آن کتاب، نشریات و دیگر آثار چاپی و خطی و دیداری ـ شنیداری برای مطالعه و پژوهش کاربران گردآوری شده است. کتابخانهها براساس هدف ایجاد آنها و کاربردی که دارند نامگذاری میشوند ازجمله کتابخانۀ ملی، کتابخانۀ عمومی، کتابخانۀ تخصصی (اختصاصی) و کتابخانۀ آموزشی.
کتاب رسانهای است که اندیشهها و دانش و فرهنگ نوشتاری و تصویری بشری با آن منتقل میشود. امروزه، کتاب بهصورت کتاب کاغذی، کتاب الکترونیکی و چندرسانهای و کتاب گویا تولید میشود.
- 1
- 2