لُری گویشی از زبان فارسی در خانوادۀ زبانهای ایرانی غربی است. لری گویش استانهای لرستان، چهارمحالوبختیاری، کهگیلویه و بویراحمد و لرهای ساکن در سایر استانها مانند فارس، اصفهان، همدان، ایلام و خوزستان است.
لاتینی یکی از زبانهای ایتالیک و از زیرشاخههای زبانهای هندواروپایی است. این زبان در گذشته در منطقهای بهنام لاتیوم، منطقهای که اکنون شهر رُم، پایتخت ایتالیا، در مرکز آن قرار دارد، رایج بود. زبان لاتینی از اواخر قرن چهارم میلادی در قلمرو امپراتوری روم غربی رسمیت یافت و در فعالیتهای بازرگانی، حقوقی، علمی و ادبی بهکار میرفت. پس از سقوط امپراتوری روم غربی بهتدریج زبانهای ملی یا رومیایی جای آن را گرفتند، اما لاتینی تا دورۀ رُنسانس زبان مشترک قشرهای تحصیلکردۀ اروپای غربی باقی ماند. همچنین تا نیمۀ قرن بیستم میلادی زبان رسمی کلیسای کاتولیک رومی بود و اکنون نیز یکی از زبانهای رسمی واتیکان است.
گیلَکی از زبانهای ایرانی شمالِ غربی و شاخهای از زبانهای هندوایرانی است. گیلکی در زبان پارتی (پهلوی و اشکانی) ریشه دارد. گیلکی با دیگر زبانهای ایرانی بهویژه با گروه زبانهای کرانۀ جنوبی دریای خزر مانند طبری و تالشی همخانواده است. گیلکی نام خود را از طایفۀ گیل گرفته است. اکنون مردم گیلان به زبان گیلکی گفتگو میکنند.
نگاه کنید به زبان
نگاه کنید به آرامیها
آذَری زبانی است که مردم آذربایجان پیش از رواج زبان ترکی در آن سرزمین به آن سخن میگفتند. بهمناسبت نام آذربایجان، آن را آذری خواندهاند. این زبان را در قدیم آذَریّه و فَهلَویِ آذَری نیز مینامیدند. بسیاری از زبانشناسان، آذری را یکی از گویشهای زبانهای ایرانی دانستهاند. زبان آذری تا قرن هشتم هجری قمری، و شاید تا مدتی پس از آن، نیز مهمترین زبان مردم آذربایجان بوده است.
- 1
- 2